اسپلینت یا گچ بینی درواقع آتلی از جنس پلاستیک یا سیلیکون است که پس از جراحی بر روی بینی قرار داده می‌شود. قبل از ترک کردن کلینیک پزشک یا پرستار باید نحوه‌ی مراقبت و مدت زمان باقی ماندن اسپلینت یا گچ بینی را برای شما توضیح دهند. با خواندن ادامه‌ی مطلب متوجه می‌شوید اسپلینت یا آتل بینی در چه مواردی استفاده می‌شود و روش مراقبت از آن چگونه است.
اسپلینت بینی یا گچ بینی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
دو نوع اسپلینت یا آتل بینی وجود دارد:
• اسپلینت داخلی که در داخل بینی قرار داده می‌شود و با چند بخیه درون بینی ثابت می‌شود.
• اسپلینت خارجی که روی بینی قرار داده می‌شود و با بانداژ و نوار پزشکی ثابت نگه داشته می‌شود و یا با نوعی چسب که پس از چند روز حل می‌شود روی پوست بینی چسبانده می‌شود.
اسپلینت یا گچ بینی برای دو هدف بسیار مهم استفاده می‌شود:
• بافتی را که به‌تازگی جراحی شده است ثابت نگه دارد.
• در طول دوران بهبودی از بینی محافظت کند.
اسپلینت بینی پس از جراحی‌های سپتوپلاستی، جراحی سینوس، ترمیم شکستگی بینی و عمل زیبایی بینی استفاده می‌شود. انتخاب اسپلینت یا آتل خارجی و داخلی با توجه به نوع جراحی انجام می‌شود. در ادامه چند عمل جراحی معمول را که به آتل داخلی یا خارجی نیاز دارند، بررسی می‌کنیم.
اسپلینت بینی در جراحی زیبایی بینی
جراحی زیبایی بینی برای تغییر ظاهر بینی و متناسب کردن آن یا کمک به بهبود تنفس انجام می‌شود. این جراحی یکی از رایج‌ترین جراحی‌های پلاستیک است. بعد از جراحی زیبایی بینی، جراح شما یک اسپلینت یا آتل خارجی بینی را روی بینی می‌چسباند تا بافت بینی که تحت جراحی قرار گرفته است ثابت شود. یک تحقیق معتبر در سال ۲۰۱۹ نشان داد که اسپلینت‌های خارجی ممکن است در همه موارد لازم نباشند. نوار جراحی و چسب ممکن است به صورت مشابهی بینی را محافظت کنند.
اسپلینت یا گچ بینی در سپتوپلاستی
اگر تیغه‌ی بینی شما کج باشد یا انحراف داشته باشد و باعث شود در تنفس مشکل داشته باشید، ممکن است شما کاندید مناسبی برای جراحی انحراف بینی (سپتوپلاستی) باشید. جراحی سپتوپلاستی به اصلاح انحراف تیغه‌ی بینی و در نهایت بهبود تنفس کمک می‌کند. بعد از سپتوپلاستی، سوراخ‌های بینی با پنبه یا گاز استریل پر می‌شوند و در هر سوراخ بینی یک اسپلینت داخلی قرار میگیرد. اسپلینت یا آتل‌های داخلی بینی به تثبیت تیغه‌ی جراحی شده و فشرده کردن آن و کاهش عوارضی مانند خونریزی کمک می‌کنند.
اسپلینت یا گچ بینی در سایر جراحی‌های بینی
برای از بین بردن انسدادهایی که به علت کج شدن و انحراف تیغه‌ی بینی ایجاد نمی‌شوند، ممکن است به جراحی بینی نیاز داشته باشید. برای مثال، از بین بردن پولیپ بینی می‌تواند با جراحی انجام شود. برای این منظور معمولاً از اسپلینت یا آتل‌های داخلی بینی استفاده می‌شود.
اسپلینت یا آتل بینی مناسب برای شکستگی بینی
قسمت فوقانی بینی از جنس استخوان است و بقیه‌ی قسمت‌های آن از غضروف تشکیل شده است. ترک یا شکستگی در قسمت استخوانی و یا غضروفی بینی را شکستگی بینی می‌گویند. برخی از شکستگی‌ها ممکن است نیاز به جراحی نداشته باشند و با مراقبت بهبود پیدا کنند. اما در موارد شدیدتر برای برگرداندن بینی به شکل و اندازه‌ی نرمال نیاز به جراحی خواهد بود و پس از جراحی نیز ممکن است با توجه به نوع شکستگی از اسپلینت داخلی یا خارجی استفاده شود.
نقش اسپلینت یا آتل بینی بعد از عمل
اندازه و شکل بینی، سوراخ‌های بینی و تیغه‌ی بینی بعد از جراحی بینی با قبل از جراحی متفاوت است، به همین دلیل اسپلینت یا آتل بینی برای محافظت و حمایت از بینی استفاده می‌شود. آتل بینی تا زمان بهبودی بافت جراحی شده به حفظ شکل و اندازه جدید کمک می‌کند. همچنین اگر در روزهای بعد از جراحی به طور تصادفی به بینی ضربه‌ای وارد شود، آتل تا حدی از بینی محافظت می‌کند. آتل یا اسپلینت داخل بینی لوله‌هایی خمیده هستند که درون سوراخ‌های بینی قرار می‌گیرند. آتل خارجی بینی به شکل ذوزنقه است. انتهای باریک‌تر روی پل بینی قرار میگیرد تا انتهای پهن‌تر بتواند قسمت تحتانی بینی را بپوشاند.
روش جای گذاری اسپلینت خارجی و داخلی
جراحی زیبایی بینی یکی از متداول‌ترین روش‌هایی است که نیاز به اسپلینت یا آتل خارجی دارد. بعد از جراحی، بینی پانسمان شده و آتل خارجی انعطاف‌پذیری روی آن قرار میگیرد تا از بینی محافظت کند.
بعد از یک عمل جراحی که به اسپلینت داخلی بینی احتیاج دارد، جراح در هر سوراخ بینی یک آتل قرار می‌دهد و آن‌ها را با یک یا دو بخیه به طور موقت به دیواره داخلی سوراخ بینی متصل می‌کند. بعد از چند روز یا یک هفته، به مطب جراح خود بازمی‌گردید و بخیه‌ها و آتل‌ها را بر می‌دارید.
بعد از قرارگیری اسپلینت داخلی یا خارجی چه انتظاری داشته باشیم؟
آتل خارجی بینی معمولاً پس از جراحی بینی حدود یک یا دو هفته روی بینی باقی می‌ماند. بعد از انجام سپتوپلاستی باید انتظار داشته باشید که برای چند روز یا حداکثر یک هفته آتل داخلی بینی داشته باشید. در صورت داشتن آتل بینی بعد از جراحی این چند نکته در مورد اینکه چه چیزی باید انجام دهید و چه کاری نباید انجام دهید به شما کمک می‌کند:
• ممکن است لازم باشد پانسمان روی اسپلینت بینی را عوض کنید؛ بنابراین قبل از ترک بیمارستان حتماً راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
• از خیس کردن اسپلینت خارجی و محل جراحی خودداری کنید.
• اگر آتل بینی شما ۴۸ ساعت پس از عمل جراحی شل شد یا افتاد، با مطب جراح خود تماس بگیرید و در اسرع وقت راهنمایی بخواهید. اگر این اتفاق پس از گذشت ۴۸ ساعت از جراحی شما رخ دهد، به طور معمول مسئله‌ی مهمی نیست.
• از اسپری نمکی برای کم کردن تجمع مخاط در اطراف آتل داخلی بینی استفاده کنید. آتل داخلی بینی دارای لوله‌های توخالی برای تنفس راحت‌تر است، اما تجمع مخاط در بینی همچنان می‌تواند باعث دشواری در تنفس شود.
• آتل داخلی بینی ممکن است ناراحت کننده باشد و باعث شود بینی شما پهن‌تر دیده شود. اما این موضوع موقتی است و پس از برداشتن اسپلینت‌ها می‌توانید شکل واقعی بینی خود را ببینید.
تفاوت اسپلینت داخلی و خارجی
آتل بینی یا اسپلینت بینی، چه از نوع داخلی باشد و چه خارجی به‌طورمعمول بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل برای بیشتر جراحی‌های مربوط به بینی است. در برخی موارد ممکن است آتل بینی خارجی لازم نباشد. با پزشک خود در مورد بهترین روش محافظت از بینی در حین بهبودی صحبت کنید. آتل‌های داخل بینی اگرچه برای چند روز ناخوشایند هستند اما برای اطمینان از نتیجه مثبت پس از جراحی لازم هستند.
نکات مرتبط با اسپلینت یا گچ بینی
انواع قالب بینی
قالب Transverse: به عنوان یک راهنما برای بررسی صحت محل اسکلت بینی طراحی شده است.
قالب Axial: برای چک کردن قوس (پل) بینی، نوک بینی، زاویه ی نوک و کلوملا مورد استفاده قرار میگیرد.
قالب Basal: برای چک کردن نهایی آلار مورد استفاده قرار می گیرد.
قالب final: بررسی شکل کلی بینی استفاده می شود.
جراحی بینی به کمک قالب بینی نه تنها دقت عمل جراحی و میزان رضایت بیمار را افزایش می دهد، بلکه موجب صرفه جویی در زمان و کاهش عوارض و خطاهای این جراحی نیز خواهد شد.
