در جراحی بینی علاوه بر ایجاد زیبایی در بینی باید عملکرد آن نیز حفظ شود. در برخی موارد برای رفع عیوب ظاهری و همچنین حفظ عملکرد بینی نیاز به پیوند یا گرافت در عمل بینی است. بافت پیوندی می‌تواند غضروف، استخوان یا پوست باشد. در مواردی که به علت صدمه به بینی بافت پوست یا استخوان آن دچار آسیب شده باشد پیوند پوست یا استخوان صورت می‌گیرد؛ اما پیوند غضروف در عمل بینی شایع‌تر است. گرافت یا پیوند غضروف در عمل بینی برای حفظ استحکام بینی انجام می‌شود. این بافت‌های پیوندی می‌تواند از قسمت‌های مختلف بدن برداشته شود. گرافت استخوان و غضروف معمولاً از قسمت گیجگاه، گوش‌ها، دندهها یا تیغه‌ی بینی برداشته می‌شود و گرافت پوست از پیشانی، گردن یا ران گرفته می‌شود.
در بیشتر افراد قسمت پایینی بینی باعث غیر جذاب بودن بینی است. در افرادی که غضروف نوک بینی ضعیف و افتاده است، پیوند غضروف در عمل بینی مهم‌ترین کار برای اصلاح ایرادات نوک بینی محسوب می‌شود.
کاربردهای پیوند غضروف در عمل بینی
تغییرات متعددی در ساختار بینی، با استفاده از پیوند غضروف در عمل بینی امکان‌پذیر می‌شود. کاربردهای گرافت غضروف در عمل بینی شامل:
• در مواردی که نوک بینی بسیار کوتاه است.
• در صورت آسیب دیدن پره‌های بینی و ایجاد مشکلات تنفسی برای بزرگ کردن سوراخهای بینی
• برای لیفت افتادگی نوک بینی
• کاهش قوس بینی
• برجسته‌تر کردن نوک بینی
• تقویت ساختار بینی و استحکام آن
• برطرف کردن فرورفتگی‌ها و کج بودن بینی
انواع گرافت یا غضروف پیوندی در عمل بینی
اتو گرافت
این نوع گرافت‌ها از بدن خود فرد برداشت شده و برای پیوند غضروف در عمل بینی استفاده می‌شود. مزیت این گرافت در این است که به‌راحتی برداشت می‌شود و نتیجه‌ی آن در طولانی‌مدت قابل‌اعتماد است. همچنین چون این غضروف از بدن خود فرد گرفته می‌شود احتمال عفونت، جذب شدن یا پس‌زده شدن آن توسط بدن بسیار کم است. اگر پیوند غضروف در عمل بینی اول موردنیاز باشد، معمولاً از غضروف تیغه‌ی بینی استفاده می‌شود. این غضروف بهترین گزینه برای پیوند است. در جراحی ترمیمی چون غضروف تیغه‌ی بینی محدود است از دندهها یا گوش برداشت می‌شود. بر اساس اینکه غضروف در کدام قسمت بینی استفاده می‌شود، محل برداشت گرافت غضروف متفاوت خواهد بود. هر غضروفی کاربرد مخصوصی دارد مثلاً از غضروف لاله‌ی گوش نمی‌توان برای اصلاح نوک بینی استفاده کرد چون این غضروف ظریف است و استحکام لازم برای جلوگیری از افتادگی نوک بینی را ندارد. جراح با علم و تجربه‌ی خود محل برداشت غضروف را تشخیص می‌دهد. به‌صورت کلی اکثر جراح‌ها ترجیح می‌دهند غضروف موردنیاز جهت پیوند در عمل بینی را از بدن خود فرد بردارند، چون خطرات این نوع گرافت بسیار کم است.
هوموگرافت
این گرافت‌ها از بدن فرد دیگری برداشت می‌شوند؛ اما معمولاً جراح ترجیح می‌دهد از غضروف‌های خود فرد استفاده کند. در مواردی جراح از بانک غضروف که از جسد استخراج شده و اشعه دیده است، استفاده می‌کند. سلول‌ها در این غضروف‌ها توسط اشعه از بین رفته و فقط بافت غضروف باقی‌مانده است؛ اما این نوع غضروف ممکن است به‌مرورزمان توسط بدن جذب شود و حجم آن کاهش یابد. در این صورت ساختار و ظاهر بینی دچار اشکال می‌شود.
آلوپلاست
غضروف مصنوعی که از مواد پلیمری ساخته می‌شود ممکن است جهت پیوند غضروف در بینی استفاده شود؛ اما استفاده از این نوع پروتزها می‌تواند عوارض خطرناکی را برای فرد داشته باشد. عوارضی مانند بیرون زدن پروتز از پوست، عفونت و پس‌زده شدن آن توسط بدن ممکن است اتفاق بیفتد. به همین دلیل امروزه استفاده از این نوع غضروف نادر است و معمولاً جراح این روش را انتخاب نمی‌کند. غضروف مصنوعی می‌تواند باعث زیباتر شدن ظاهر بینی‌های گوشتی شود اما به دلیل عوارض خطرناکی که ممکن است برای فرد ایجاد کند معمولاً استفاده نمی‌شود.
در صورت استفاده از هوموگرافت یا پروتزهای مصنوعی اگر فرد بعد از جراحی احساس ناخوشایندی داشته باشد می‌توان این غضروف‌ها را برداشت اما حتماً باید غضروفی از بدن خود فرد (گوش، دنده یا تیغه‌ی بینی) جایگزین آن شود.
استفاده از غضروف گوش برای پیوند غضروف در عمل بینی
غضروف گوش به دلیل اینکه در عین محکم بودن انعطاف‌پذیر نیز هست، در صورت قابل‌استفاده نبودن غضروف تیغه‌ی میانی اولین گزینه برای برداشت غضروف خواهد بود. خوشبختانه حتی اگر مقدار قابل‌توجهی غضروف از گوش برداشته شود تأثیر قابل‌مشاهده‌ای در ظاهر گوش ایجاد نمی‌شود. برای برداشت غضروف از گوش یک شکاف کوچک در قسمت پیچ‌خورده‌ی گوش ایجاد شده و غضروف از آن برداشت می‌شود. اگر یکی از گوش‌ها برآمده‌تر از دیگری باشد معمولاً برداشت غضروف برای پیوند در عمل بینی از گوش برآمده‌تر صورت می‌گیرد تا مطمئن باشیم پس از برداشت غضروف، ظاهر هر دو گوش یکسان خواهد بود. مورد دیگری که ممکن است جراح به آن توجه کند این است که شما به‌صورت معمول به کدام سمت می‌خوابید. مثلاً اگر شما معمولاً به سمت چپ می‌خوابید جراح ترجیح می‌دهد در صورت مساعد بودن شرایط، از گوش سمت راست شما غضروف بردارد.
استفاده از غضروف دندهها برای پیوند غضروف در عمل بینی
در بیشتر موارد برای برداشت غضروف از گوش مانعی وجود ندارد اما اگر به دلایلی برداشت غضروف از گوش ممکن نباشد، می‌توان از غضروف دنده برای پیوند در عمل بینی استفاده کرد. مزیت این غضروف این است که مقدار آن زیاد است. همچنین اگر در عمل بینی پیوند استخوان نیز نیاز باشد جراح می‌تواند هم‌زمان غضروف استخوان را از دندهها برداشت کند. برای این کار شکاف کوچکی در قسمت دندهها ایجاد می‌شود. زمان برداشت غضروف از دندهها طولانی‌تر از زمان برداشت غضروف از گوش است.
چه زمانی پیوند غضروف در عمل بینی ضروری است؟
در معاینات اولیه‌ای که پزشک انجام می‌دهد درصورتی‌که بینی شما حین عمل جراحی نیاز به پیوند غضروف از گوش یا دنده داشته باشد این موضوع با شما مطرح خواهد شد. درصورتی‌که در این مورد نگرانی دارید با پزشک خود صحبت کنید.
مراقبت‌ها بعد از پیوند غضروف در عمل بینی
اگر در جراحی بینی شما از گرافت یا همان غضروف پیوندی استفاده شده باشد، علاوه بر اسپلینت خارجی که بر کنترل ورم و محافظت بینی تأثیر دارد، اسپلینت داخلی نیز گذاشته می‌شود. این اسپلینت از غضروف پیوندی پشتیبانی می‌کند. ممکن است در روزهای اول ورم و احساس فشار در اطراف چشم‌ها را تجربه کنید که در طی چند روز کاهش می‌یابد. اسپلینت داخلی پس از ۵-۷ روز توسط پزشک از بینی خارج می‌شود و اسپلینت خارجی ۷-۱۰ روز پس از عمل بینی از روی بینی برداشته می‌شود.
نکات مرتبط با پیوند غضروف در عمل بینی
تفاوت جراحی بینی "باز" و "بسته"
- رینوپلاستی "باز" برای بهبود تنفس بیمار، ترمیم شکل ظاهری و یا زیبایی بینی انجام می‌شود، در حالی که رینوپلاستی "بسته" عمدتاً برای بهبود قوز بینی می‌باشد و مشروط بر این است که پولیپ، افتادگی بینی و یا کجی استخوان بینی در بیمار وجود نداشته باشد. در جراحی "بسته" بینی پوست کولوملا برداشته نمی‌شود. در صورت آسیب شدید یا هنگامی که محل درمان در حفره بینی قرار دارد، ممکن است رینوپلاستی باز انجام پذیرد. به صورت مطلق نمی‌توان تعیین کرد که کدام روش نسبت به آن یکی برتری دارد.
- در روش "باز" عمل بینی، جراح دسترسی بیشتری به منظور برطرف کردن مشکل داخلی بینی بیمار دارد و تغییرات چشم‌گیرتری بر روی بینی ایجاد می‌کند. همچنین در این روش جراح تسلط بیشتری بر روی ساختمان استخوان بینی، مخصوصاً قسمت نوک بینی دارد. لازم به ذکر است که در این روش بخیه‌ها مشاهده خواهند شد.
- جراحی "بسته" بینی را در صورتی جراحان انجام می‌دهند که بینی بیمار مشکل چندانی، به خصوص در نوک بینی، نداشته باشد.
- در جراحی "باز" بینی، التهاب و کبودی پوست بیشتر است زیرا پوست به طور کامل از بینی جدا می‌شود.
- در جراحی "بسته" بینی برشی روی پوست ایجاد نمی‌شود. برش ایجاد شده در پره‌های بینی هیچ‌گونه ارتباطی به روش جراحی بینی "باز" یا جراحی "بسته" بینی ندارد و این برش به منظور قرینه سازی سوراخهای بینی انجام می‌پذیرد.
- در جراحی "باز" بینی، جراح در بیشتر موارد درصد خطای کمتری در قرینه سازی سوراخهای بینی دارد.
- در جراحی "بسته" بینی ممکن است سوراخهای بینی قرینه نباشد و اندازه کوچکی نسبت به ظاهر بینی و چهره بیمار پیدا کند.
- در جراحی "باز" بینی جراح می‌تواند به طور مستقیم غضروف بینی را مشاهده کند و تغییر شکل بینی را با کنترل و دقت بیشتری انجام دهد؛ به طور مثال بیمارانی که تیغه بینی (سپتوم) S شکل دارند اغلب با عمل بینی "باز" بهتر جواب می‌گیرند.
- در جراحی "بسته" بینی زمان جراحی 15 الی 30 دقیقه است که بسته به تجربه و مهارت جراح مربوطه ممکن است متغیر باشد.
- در جراحی "باز" بینی زمان جراحی عمدتاً بین 1 تا 2 ساعت است.
- در جراحی "بسته" بینی مدت زمان بهبود 1 الی 2 روز است.
- در جراحی "باز" بینی مدت زمان بهبود 1 هفته الی 10 روز می باشد.
- در جراحی"بسته" بینی عمدتاً از بیهوشی موضعی استفاده می‌گردد. در این روش بیمار در بیشتر مواقع هم صدای لوازم جراحی را می‌شنود و هم فعالیت‌های انجام شده بر روی بینی را مشاهده می‌کند، در نتیجه فشار عصبی و استرس بیش از اندازه‌ای را متحمل می‌شود و ممکن است بعد از عمل دچار اختلالات روانی شود. همچنین پس از از بین رفتن بی‌حسی موضعی، بیمار عمدتا احساس درد در ناحیه بینی دارد.
- بی حس کننده موضعی «Local anesthesia»: داروهایی لیدوکائینی هستند که به صورت موقت از حس درد جلوگیری می‌کنند. معمولاً این داروها بر روی عصب تزریق می‌شوند و تاثیر مستقیم آن‌ها بر روی عصب به خوبی می‌تواند فلج عضلانی ایجاد کند.
- در جراحی "باز" بینی عمدتاً از بیهوشی کامل استفاده می‌شود. در این روش بیمار بعد از جراحی بینی چیزی به خاطر نمی‌آورد و دردی احساس نمی‌کند.
- بیهوشی در پزشکی حالت القاء شده‌ای است که در آن، فرد به صورت غیرارادی کنترلی بر قسمتی از جسم یا تمام جسم و محیط فیزیکی خود ندارد که می‌تواند موجب بی‌دردی و حتی فراموشی شود. این روند موجب تضعیف یا سرکوب برگشت‌پذیر دستگاه عصبی مرکزی شده که باعث از بین رفتن احساس و واکنش به محرک‌های بیرونی می‌شود. فراموشی و از بین رفتن هوشیاری دو جنبه‌ی مهم حالت بیهوشی هستند. در این حالت فرد توانایی نگه داشتن آگاهی نسبت به خود و محیط اطراف خود را از دست می‌دهد. بیهوشی ممکن است کامل بوده یا به صورت نسبی اتفاق بیافتاد.
ترمیم بینی
عمل دوباره بینی یا رینوپلاستی به منظور اصلاح مشکلاتی که در عمل اول برطرف نشده یا بعد از عمل به وجود آمده، انجام می‌شود.
دلایل نیاز فرد به ترمیم بینی شامل:
- عدم تقارن بین دو طرف بینی
- افتادگی نوک بینی و بازگشت آن به حالت اولیه قبل از عمل
- عدم تقارن سوراخهای بینی
- چسبندگیهای داخل بینی
- دو تیکه شدن تیغه بینی
- رشد غضروف بینی
- فرورفتگیهای ناشی از دستکاریهای غیر استاندارد در جراحی ثانویه بینی
- پهن بودن بینی از رو به رو
- انحراف تیغه بینی
- کجی بینی
- تغییر شکل ناخواسته بینی