یکی از باورهای اشتباه در عمل بینی یا رینوپلاستی این است که این جراحی میتواند موجب آبریزش بینی دائمی شود. به صورت معمول در صورتی که جراحی بینی توسط یک فرد متخصص انجام شود، آبریزش بینی تنها یکی از عوارض کوتاه مدت این جراحی محسوب شده و بعد از چند هفته بهبود پیدا میکند. در بعضی شرایط ممکن است که آبریزش بینی به صورت طولانی مدت ادامه پیدا کند که دلایل مختلفی برای آن در نظر گرفته میشود که ممکن است مرتبط یا غیر مرتبط با جراحی انجام شده باشد.
در صورتی که شما مایل به انجام جراحی بینی هستید اما از این که مبتلا به آبریزش بینی دائمی شوید میترسید یا بعد از انجام جراحی بینی دچار این عارضه شدهاید، به ادامه مطلب توجه کنید.
آبریزش بینی دائمی به چه علت ایجاد میشود؟
همان طور که گفته شد به صورت معمول آبریزش بینی یکی از عوارض کوتاه مدت جراحی بینی محسوب میشود. این عارضه به دلیل پاسخ مخاط بینی به زخم و آسیب جراحی ایجاد میشود. در صورتی که آبریزش بینی دائمی شود لازم است که پزشک شما را مورد ارزیابی قرار دهد تا اقدامات لازم صورت پذیرد. آبریزش بینی دائمی میتواند به دلایل زیر ایجاد شود:
آلرژی
یکی از دلایل آبریزش بینی آلرژی است که ارتباطی با جراحی بینی ندارد. آلرژی به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به مواد غیر بیماری زا مانند بعضی غذاها یا گرده گل ایجاد میشود. افراد مبتلا به آلرژی محدودیتی از نظر عمل کردن بینی ندارند و این عارضه بر اثر جراحی بینی تشدید نمیشود. اما لازم است که این افراد قبل از انجام جراحی با مشورت جراح خود داروهای کنترل کننده آلرژی مانند قرص آنتی هیستامین یا اسپری کورتونی مصرف نمایند. شست و شوی مداوم بینی با سرم نمکی نیز میتواند کمک کننده باشد زیرا سبب خارج شدن مواد آلرژن از بینی میشود.
آسیب شاخک بینی
شاخکهای بینی برجستگیهای درون حفره بینی هستند که روی آنها را لایه مخاطی فرا گرفته است. این برجستگیها به منظور افزایش سطح پوششی بینی ایجاد شده است تا گرم و مرطوب کردن هوای تنفسی بهتر انجام شود. در پی آلرژی یا حساسیت ممکن است که شاخکهای بینی بزرگ شود و راه تنفسی را مسدود کند. گاهی اوقات طی عمل زیبایی بینی شاخکهای بینی نیز کوچک میشود. اگر کوچک شدن شاخکهای بینی بیش از اندازه باشد ممکن است سبب ایجاد آبریزش مضاعف بعد از جراحی بینی شود.
کوچک شدن مسیر هوایی بینی
بعضی از جراحان به دلیل عدم مهارت کافی و استفاده از تکنیکهای قدیمی، به منظور شکل دهی بینی بیشتر بافتهای بینی را حذف میکنند که این موضوع میتواند سبب شود که مخروط داخلی بینی کوچک شده و مشکلات تنفسی از جمله گرفتگی یا آبریزش بینی ایجاد شود. همچنین گاهی اوقات خود متقاضی از دکتر عمل بینی میخواهد که بینی او را عروسکی و بسیار کوچک کند. امروزه اکثر جراحان مدلهای طبیعی را بیشتر میپسندند و حفظ سلامت راه تنفسی را در اولویت خود قرار میدهند. در واقع با استفاده از تکنیکهای جدید به جای حذف بافت بینی، ساختارهای بینی اصلاح و جابهجا میشود.
وازوموتور رینیت
در بعضی موارد نادر به دلیل عدم مهارت کافی جراح، جراحت ناشی از عمل بینی موجب ایجاد عارضه وازوموتور رینیت (Vasomotor rhinitis) میشود. از علائم این عارضه آبریزش بینی دائم و بی رنگ از بینی است که در شرایط خاص مانند قرار گرفتن در محیط سرد یا هنگام غذا خوردن ممکن است تشدید شود. در صورت روبرو شدن با این علائم به پزشک مراجعه کنید. به منظور درمان این عارضه میتوان با مشورت پزشک از اسپری Ipratropium Bromide استفاده کرد.
سایر عوارض کوتاه مدت عمل بینی
بعد از جراحی بینی ممکن است کمی احساس درد داشته باشید که قابل تحمل است و با داروهای مسکن بر طرف میشود. کبودی و تورم نیز از عوارض شایع بعد از جراحی است که جای نگرانی ندارد. کبودی به دلیل نشت خون به زیر بافت ایجاد شده که بعد از چند روز جذب میشود. تورم نیز بر اثر زخمهای جراحی ایجاد میشود که بعد از حدود دو الی سه هفته به میزان زیادی از بین میرود. البته نوع دیگری از تورم که به علت جمع شدن مایع بافتی زیر پوست ایجاد میشود ممکن است حتی تا یک سال به طول انجامد.
یکی دیگر از عوارض کوتاه مدت جراحی بینی، گرفتی بینی است. بعضی از جراحان بعد از پایان جراحی در سوراخهای بینی تامپون قرار میدهند. تامپون گاز استریل آغشته به آنتی بیوتیک است که به منظور وارد کردن فشار به تیغه بینی و جلوگیری از خونریزی قرار داده میشود. تامپون معمولا یک الی دو روز بعد از جراحی خارج میشود. بعد از درآوردن تامپون شست و شو با سرم نمکی میتواند گرفتگی بینی را بهبود دهد.
ترشحات خونی و اندکی خونابه نیز در چند روز اول بعد از عمل بینی رایج است و جای نگرانی ندارد. معمولا یک پانسمان زیر بینی برای جذب این ترشحات خونی قرار میگیرد. در صورتی که خونریزی تشدید شد لازم است که پزشک خود را در جریان قرار دهید تا اقدامات لازم انجام شود.
نکات مرتبط با آبریزش بینی بعد از عمل
عوارض عمل بینی
عوارض عمومی عمل جراحی بینی
عوارض عمومی معمولا در همه افراد بعد از عمل بینی ایجاد میشود اما شدت آنها بسته به مهارت جراح، شرایط فرد و میزان رعایت دستورالعملهای پزشک توسط بیمار، میتواند متفاوت باشد.
درد
بعد از جراحی بینی با توجه به این که بافت غضروفی و استخوانی بینی اصلاح میشود، بیمار ممکن است احساس درد داشته باشد که بسیار خفیف است و با داروهای مسکن ضعیف که نیاز به نسخه نیز ندارند، برطرف میشود.
ورم
معمولا در روزهای اول بعد از جراحی اطراف چشم و بینی متورم میشود که شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. این ورم بعد از 2 هفته به میزان قابل توجهی کاهش مییابد. البته لازم به ذکر است که استفاده از کمپرس آب سرد در تسریع روند بهبودی میتواند بسیار موثر باشد.
کبودی
کبودی اطراف چشم بعد از جراحی غالبا دیده میشود که طبیعی است و جای نگرانی ندارد. رژیم غذایی مناسب و مصرف آب میوههای طبیعی در کاهش آن نقش موثری دارد. کبودی بعد از عمل معمولا بعد از چند روز برطرف خواهد شد.
ترشحات خونی
معمولا در چند روز اول بعد از جراحی ممکن است ترشحات خونی و خونریزی اندکی از ناحیه بینی داشته باشید که جای نگرانی ندارد، اما در صورتی که خونریزی شدید شود، به پزشک خود اطلاع دهید.
گرفتگی بینی
ممکن است بعد از عمل بیمار احساس گرفتگی در بینی خود داشته باشد که نباید برای برطرف شدن آن تلاش کند، چراکه ممکن است به بینی خود آسیب وارد کند. شست و شو بینی و استفاده از سرم در برطرف شدن این احساس میتواند کمک کننده باشد.
مشکلات تنفسی
در گذشته به دلیل حذف بافتهای بینی و آسیبهای مخاطی، ایجاد مشکلات تنفسی در بیماران بعد از عمل شایع بود. اما امروزه با استفاده از تکنیکهای جدید و اصلاح و تقویت بافتها به جای حذف، بروز این گونه مشکلات به حداقل رسیده است.
عوارض خاص عمل جراحی بینی
عوارض خاص عمل بینی در شرایط نادر و اغلب در افرادی که بیماری زمینهای دارند بروز میکند و شامل موارد زیر است:
سینوزیت
این عارضه در نتیجه التهاب سینوسها ایجاد میشود که سبب تغییر صدا، افزایش ترشح مخاط و کاهش حس بویایی به میزان اندک میشود.
خونریزی
این عارضه معمولا در اشخاصی ایجاد میشود که دچار مشکلات انعقادی هستند و داروهای خاصی مصرف میکنند.
عفونت
در صورتی که بیمار پس از جراحی بینی، داروهای تجویز شده را به درستی مصرف نکند، ممکن است دچار عفونت شود و در صورتی که عفونت با شست و شو و مصرف دارو برطرف نشود، سبب ایجاد چسبندگی در بینی خواهد شد.
واکنش به بیهوشی
در صورتی که بیمار دچار بیماری زمینهای خاص باشد یا قبل از جراحی مصرف دخانیات را قطع نکند و یا از مواد بیهوشی مرغوب برای بیهوشی استفاده نشود، فرد ممکن است دچار عوارض زیر شود:
- حالت تهوع
- واکنش آلرژیک
- افزایش فشار و ضربان قلب
مراقبتهای بعد از عمل بینی
• در روزهای اول بعد از جراحی از مصرف غذاهای سفت که نیاز به جویدن زیاد دارد، پرهیز کنید. سعی کنید که غذاهای پخته شده مصرف کنید. مصرف آبمیوههای طبیعی و میوههایی نظیر آناناس و پاپایا به کاهش ورم بینی و تسریع بهبود زخمها کمک میکند.
• استفاده از کمپرسهای یخ در اطراف بینی برای کاهش ورم بسیار کمک کننده است. کمپرس یخ را نباید به صورت مستقیم روی بینی قرار داد چرا که ممکن است سبب جابهجایی بافتهای بینی شود.
• استفاده از چسب تا سه هفته بعد از عمل در کاهش ورم بینی نقش به سزایی دارد و بعد از آن تنها به منظور هشدار به دیگران استفاده میشود.
• تا یک ماه بعد از عمل بینی از انجام فعالیتهایی مانند بلند کردن اجسام سنگین، ورزشهای سخت و خم شدن زیاد اجتناب کنید، زیرا این فعالیتها موجب هجوم خون به بافتهای بدن شما میشود. بر خلاف موارد ذکر شده پیاده روی بعد از جراحی میتواند مفید باشد و سبب افزایش گردش خون در بدن شما شود که این موضوع نیز روند بهبودی بعد از عمل را سرعت میبخشد.
• سعی کنید طاق باز بخوابید و سر خود را اندکی بالاتر از بدن خود قرار دهید؛ اغلب زاویه 30 درجه به این منظور توصیه میشود.
• داروهای تجویز شده را طبق دستور پزشکتان مصرف کنید.
• تا زمانی که اسپیلنت بر بینی شما قرار دارد نباید به آن آب بخورد و خیس شود. بعد از برداشتن اسپیلنت میتوانید با مشورت پزشکتان حمام کنید.
• تا دو ماه بعد از عمل از عینک طبی و یا آفتابی استفاده نکنید.
• ماساژ بینی میتواند در کاهش ورم بینی موثر باشد. تا دو ماه بعد از جراحی پیشنهاد میشود که این کار مطابق دستورالعمل پزشک انجام شود.