آیا دلیل گرفتگی بینی‌تان را حساسیت فصلی یا سرماخوردگی می‌دانید؟ اگر این علائم از بین نروند، ممکن است این موضوع به مسئله‌ی جدی تری مانند پولیپ بینی مربوط باشد. رشد پولیپ ها می‌تواند باعث گرفتگی بینی، آبریزش بینی، احساس فشار روی سینوس‌ها و سایر علائمی‌شود که منحصر به این موضوع نیستند. در این مقاله در مورد پولیپ بینی صحبت می‌کنیم و سعی می‌کنیم به سؤالات مهم درباره‌ی آن پاسخ دهیم.
پولیپ بینی چیست و در کجا قرار دارد؟
پولیپ بینی توده‌ی خوش‌خیم (غیر سرطانی) است که ممکن است در معابر بینی و سینوس‌ها ایجاد شود (فضاهای پشت بینی و گونه‌های شما).
• آن‌ها معمولاً به صورت خوشه‌ای تشکیل می‌شوند.
• پولیپ های بینی می‌توانند در یک طرف یا دو طرف بینی ایجاد شوند.
• پولیپ های بینی گلابی شکل هستند و از نظر اندازه می‌توانند از اندازه‌های میکروسکوپی تا چند سانتی‌متری وجود داشته باشند.
چه عواملی باعث ایجاد پولیپ بینی می‌شود؟
در حالی که علت دقیق پولیپ بینی هنوز مشخص نشده است، اما احتمالاً آن‌ها با التهاب طولانی مدت مخاط بینی و سینوس‌ها (سینوزیت مزمن) ارتباط دارند. این نوع التهاب، می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله آلرژن ها (مواد حساسیت زا)، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و حتی سیگار کشیدن مرتبط باشد. در برخی از افراد، این آلاینده‌ها پاسخ ایمنی غیرطبیعی ایجاد می‌کنند که منجر به تورم بیش از حد مخاط بینی به صورت پولیپ بینی می‌شود.
آیا پولیپ بینی خطرناک است؟
هیچ مدرکی مبنی بر اینکه وجود پولیپ های بینی، تهدید کننده زندگی است وجود ندارد. با این حال، پولیپ بینی می‌تواند یک دردسر بزرگ باشد و در تخلیه و تهویه طبیعی سینوس‌های شما اختلال ایجاد کند. مخاط تولید شده توسط سینوس‌ها، به پاک‌سازی مواد تحریک‌کننده و آلوده‌کننده از مجاری بینی کمک می‌کند. اگر پولیپ های بینی بیش از حد بزرگ شوند، ممکن است جریان طبیعی مخاط را مسدود کرده و باعث ایجاد عفونت در سینوس‌ها شود.
پولیپ بینی در کودکان شایع‌تر است یا بزرگسالان؟
این موضوع بستگی به نوع پولیپ بینی دارد که ما در مورد آن صحبت می‌کنیم. اگر پولیپ مربوط به بیماری‌های مربوط به سینوس یا حساسیت به آسپیرین یا ایبوپروفن باشد، احتمال بروز آن در بزرگسالان بیشتر وجود دارد. از طرف دیگر، پولیپ های بینی همراه با فیبروز سیستیک (سفتی مخاط) که یک مشکل ژنتیکی است، در کودکان شایع‌تر است.
آیا برخی افراد برای ابتلا به پولیپ بینی مستعدتر هستند؟
فیبروز سیستیک یکی از عواملی است که ممکن است فرد را مستعد ابتلا به پولیپ بینی کند. عوامل دیگر شامل آسم و حساسیت به آسپرین است که می‌توانند باعث بروز پولیپ بینی شوند. تریاد سامتر (Samter's triad) مشکلی است که شامل حساسیت به آسپیرین، آسم و پولیپ بینی می‌باشد و احتمال بروز آن در سنین میانسالی وجود دارد. افرادی که به این عارضه مبتلا هستند از آسم شدید همراه با پولیپ بینی رنج می‌برند. آن‌ها همچنین واکنش آلرژی مانند به آسپرین و سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی دارند.
علائم پولیپ بینی چیست؟
در مراحل ابتدایی، پولیپ های بینی ممکن است هیچ گونه علائمی نداشته باشند. هرچه این پولیپ ها بزرگ‌تر شوند، ممکن است علائمی مانند گرفتگی بینی، سرفه، سردرد، کاهش احساس بو و طعم و احساس فشار روی سینوس‌ها را تجربه کنید. متأسفانه، این علائم با چندین بیماری دیگر مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی‌ها مشترک هستند. اگر این علائم را دارید و متوجه شده‌اید که این علائم کاهش نمی‌یابند و ماندگار هستند، با مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی نسبت به پیگیری این علائم اقدام کنید.
آیا پولیپ بینی درد یا خونریزی دارد؟
اگر آن‌ها پولیپ های خوش‌خیم بینی باشند، درد و خونریزی نخواهند داشت. با این حال، توده‌های خوش‌خیم یا سرطانی دیگری نیز وجود دارند که ممکن است در سینوس‌ها و مجاری بینی رشد کرده و خود را به صورت پولیپ بینی مبدل کنند. اگر درد و خونریزی بی‌دلیلی را در بینی خود تجربه کردید، آن را نادیده نگیرید. به ویژه اگر فقط در یک طرف بینی شما باشد. اگر رشد توده در بینی شما مشکوک به نظر برسد، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی شما ممکن است نیاز به انجام نمونه‌برداری از آن داشته باشد.
آیا می‌توانید پولیپ بینی را مشاهده کنید؟
به دلیل موقعیت قرارگیری پولیپ های بینی، دیدن آن‌ها از طریق مجرای بینی ممکن است دشوار باشد، به خصوص اگر خودتان می‌خواهید آن‌ها ببینید. پزشک شما از یک دستگاه مخصوص مجهز به دوربین، به نام اندوسکوپ استفاده خواهد کرد تا دریابد چه چیزی باعث احتقان بینی و سایر علائم در شما شده است.
راه‌های درمان پولیپ بینی چیست؟
بسته به تعداد و اندازه پولیپ های بینی، پزشک ممکن است دارو، جراحی یا هر دو را تجویز کند.
• دارو به طور معمول شامل کورتیکواستروئیدهای بینی یا خوراکی است که برای کوچک کردن پولیپ های بینی یا از بین بردن آن‌ها طراحی شده است.
• در برخی موارد ممکن است جراحی برای خارج کردن پولیپ های بینی لازم باشد. به طور معمول جراحی اندوسکوپی از طریق مجرای بینی انجام می‌شود تا نیازی به ایجاد برش روی پوست صورت نباشد.
دوران نقاهت بعد از جراحی پولیپ بینی
پس از عمل پولیپ بینی، یک پد استریل برای جمع کردن خون و مخاط در زیر بینی شما چسبانده می‌شود، در صورت آلوده شدن این پد آن را چند ساعت یک‌بار عوض کنید. ممکن است در بینی، لب بالایی یا گونه‌ها و اطراف چشم‌ها کمی تورم داشته باشید. بینی شما ممکن است دردناک شود و خونریزی داشته باشد. احتمالاً احساس گرفتگی شدیدی در بینی خواهید داشت که چند روز ادامه خواهد داشت. نوک بینی، لب بالایی و لثه‌ی شما ممکن است بی‌حس باشد. این بی‌حسی در طی چند روز تا چند هفته از بین می‌رود. حس بویایی شما بعد از جراحی به خوبی نخواهد بود، اما احتمالاً طی ۱ تا ۲ ماه به حالت طبیعی برمی‌گردد. ۳ تا ۴ ماه پس از جراحی باید مرتباً به پزشکتان مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه می‌کند تا مطمئن شود روند بهبودی به خوبی پیش می‌رود.
آیا پولیپ بینی می‌تواند برگردد؟
اگرچه کورتیکواستروئیدها و جراحی اندوسکوپی می‌توانند به از بین بردن پولیپ بینی کمک کنند، اما این روش‌های درمانی، التهاب اساسی را که باعث ایجاد آن‌ها می‌شود برطرف نمی‌کنند. اگر علت التهاب درمان نشود، پولیپ های بینی دیر یا زود برمی‌گردند. در مورد برنامه جلوگیری از بازگشت پولیپ بینی با پزشک خود صحبت کنید. این برنامه ممکن است شامل ادامه استفاده از کورتیکواستروئیدها و اسپری‌های بینی باشد. اگر علت مشکل شما محیطی است، افزایش رطوبت محیط داخلی یا کنترل بهتر آسم و آلرژی می‌تواند در بهتر شدن شرایط شما بسیار کمک کننده باشد.
نکات مرتبط با نکات مهم در مورد پولیپ بینی
علائم سینوزیت
- تخلیه سبز یا زرد از بینی
- بینی مسدود شده و کیپ
- درد اطراف گونه‌ها و پیشانی
- درد ناحیه چشم‌ها
- سردرد سینوسی
- دمای بالای 38 درجه (تب)
- درد دندان
- استشمام بوی بد
- نفس بد (هالیتوز)
- فشار در ناحیه گوش
کودکان مبتلا به سینوزیت ممکن است تحریک پذیر باشند، از طریق دهان نفس بکشند و مشکل تغذیه‌ای داشته باشند. صحبت کردن آن‌ها ممکن است به صورت تو دماغی باشد.
علائم بیماری سینوزیت در بیشتر مواقع طی چندین هفته (سینوزیت حاد) به پایان خواهد رسید، هر چند در برخی مواقع می تواند حدودا سه ماه و یا بیشتر از آن (سینوزیت مزمن) به طول بینجامد.
در سینوزیت حاد فرد از طریق بینی نفس می كشد. ناحیه اطراف چشمان و صورت ممکن است تورم داشته باشد و فرد دچار درد شدید یا سردرد شود.
پولیپ بینی
پولیپ بینی (Nasal Polyp) یک توده نرم و خاکستری رنگ شبیه خوشه انگور و یا قطره اشک می‌باشد که ممکن است در سینوس‌ها و یا حفره بینی ایجاد شود. این توده غیر سرطانی بوده و لمس آن دردناک نیست. بعضی پولیپ‌ها کوچک هستند و فرد متوجه وجود آن‌ها نمی‌شود، اما بعضی دیگر بزرگ بوده و علائمی را به وجود می‌آورد که سبب بروز مشکلاتی برای فرد درگیر می‌شود. عارضه پولیپ ممکن است در هر سن و جنسی ایجاد شود، اما احتمال بروز آن در افراد بالای 40 سال و خانم‌ها بیشتر است. پولیپ بینی معمولا پایه‌دار است و در هر دو طرف بینی ایجاد می‌شود اما ممکن است که تنها در یک سمت بینی نیز به وجود آید.
انحراف بینی
تیغه بینی، در حالت طبیعی حفره بینی را به دو راه مساوی تقسیم می‌کند. تقسیم فضای حفره بینی به این دلیل است که در صورت یکی بودن آن گردش هوای ایجاد شده ممکن است مانع از تنفس بهینه شود. همچنین دو قسمت بودن راه تنفسی از انتقال عفونت از یک سمت به سمت دیگر جلوگیری می‌کند.
زمانی که انحراف بینی ایجاد می‌شود، تیغه بینی منحرف شده و راه تنفسی در یک سمت بسته‌تر از سمت دیگر می‌شود که این موضوع در عملکرد بینی اختلال ایجاد کرده و سبب بروز مشکلات مربوطه می‌شود.
جراحی بینی در درمان سینوزیت
درحالی‌که رینوپلاستی معمولا هیچ تغییری در سینوس‌ها ایجاد نمی‌کند، اما زمان‌هایی هم وجود دارد که می‌تواند به موارد سینوزیت مزمن کمک کند. اگر سینوزیت از یک انسداد ناشی از انحراف سپتوم باشد، رینوپلاستی می تواند راه حل مناسبی باشد و اینجاست که درمان سینوزیت به کمک جراحی حاصل خواهد شد.
سپتوم بینی بین بخشی از بینی است که دو راه هوایی بینی را تقسیم می‌کند. گاهی اوقات سپتوم در مرکز قرار ندارد و مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما گاهی اوقات می تواند تنفس را مختل کرده یا باعث انسداد سینوس شود.
از آنجا که رینوپلاستی می‌تواند یک سپتوم منحرف را تصحیح کند، به رفع عفونت‌های مزمن سینوسی کمک خواهد کرد.
بهتر است در این خصوص با جراح رینوپلاستی خود مشورت کنید. اگر مشکل سینوزیت شما یک سپتوم منحرف و مسدود شده باشد، می‌توانید با استفاده از رینوپلاستی و درمان سینوزیت به کمک جراحی مشکل خود را برطرف کنید. در صورتی که علت مشکل شما جز این باشد، علاوه بر رینوپلاستی به درمان بیشتر نیاز خواهید داشت.
علت ایجاد سینوزیت
مخاطی که از طریق سینوس تولید و ترشح می‌شود به واسطه کانال‌های کوچکی به بینی انتقال می‌یابد. در سینوزیت، کانال‌های ذکر شده بسته خواهند شد زیرا پوشش‌های سینوسی دچار التهاب می‌شوند. سینوزیت حاد اغلب در نتیجه سرماخوردگی ایجاد می‌شود و یک عفونت ویروسی است. در موارد نادری عفونت باکتریایی ممکن است این بیماری را ایجاد کند.
